بتن‌ریزی یکی از مهم‌ترین اقداماتی است که باید در ساخت سازه‌های بتنی انجام شود. حساسیت مرحلۀ بتن‌ریزی در ساختمان‌سازی تا حدی است که هرگونه نقص در این مرحله منجر به افت کیفیت سازۀ بتنی خواهد شد. انجام دقیق تمام مراحل بتن‌ریزی، رعایت استانداردهای ضروری و دقت در انجام کار از ضروریات اولیۀ ساختمان‌سازی است.
بتن‌ریزی استاندارد در ساختمان باعث می‌شود که سازه در مقابل آسیب‌ها و خطرات احتمالی از جمله فرونشست و زلزله مصون بماند.
با ما همراه باشید تا در ادامه شما را با مراحل مختلف بتن‌ریزی، انواع و اصول آن آشنا کنیم.
مراحل بتن ریزی ساختمان
بتن‌ریزی از مراحل ساختمان سازی است، که به فرآیند بتن ریختن در پی (فوندانسیون) ساختمان، سقف، کف و ستون می‌گویند. برای تهیۀ بتن لازم است که سیمان، آب و سنگدانه‌ها و سایر مواد لازم به نسبت‌های ضروری با یکدیگر ترکیب شوند. رعایت این نسبت‌ها برای افزایش مقاومت بتن ضروری خواهد بود. در ادامه شما را با مراحل ساخت بتن‌ریزی آشنا خواهیم کرد.
آماده کردن بتن
در مرحلۀ اول لازم است که بتن آماده شود. کیفیت بتن در این مرحله باید سنجیده شود. البته در طی سال‌های اخیر استفاده از بتن آماده نیز متداول شده است. این بتن‌های آماده در کارخانه تولید می‌شوند و دیگر لازم نیست که ترکیب مواد سازندۀ بتن و درصد اختلاط آنها مورد بررسی قرار بگیرد. به طور قطع این مسئله مزیت بزرگی است اما عیب این کار در آسیب‌دیدگی احتمالی بتن‌های آماده در طی حمل و نقل است.
آرماتوربندی و قالب بندی
پس از آماده‌سازی بتن به مرحلۀ آرماتوربندی می‌رسیم. مهندس ناظر باید بر این مرحله نظارت کامل داشته باشد. تعداد آرماتور یا میلگردی که در این مرحله استفاده می‌شود بستگی به عوامل مختلفی دارد. از جملۀ این عوامل تاثیرگذار می‌توان به تعداد طبقات ساختمان، کیفیت زمین، محاسبۀ باری که بر پی وارد می‌شود، متراژ ساختمان و … اشاره کرد. هرچه تعداد طبقات ساختمان بیشتر باشد، باید بر تعداد ستون‌ها اضافه شود. در نتیجه برای ساختمان‌های چند طبقه لازم است عمق پی ساختمان بیشتر باشد. در غیر این صورت مقاومت سازه تامین نخواهد شد. پی، سقف‌ها و ستون‌های ساختمان نیاز به آرماتوربندی دارند.
داربست در ساختمان سازی یکی از قطعات بسیار کاربردی است. برای خرید داربست با بهترین کیفیت می‌توانید به مجموعه فولاد رادمهر مراجعه کنید.
بتن ریزی
پس از اتمام دو مرحلۀ اول، به مرحلۀ ریختن بتن در نقاط مخصوص می‌رسیم. در پی ساختمان باید بتن زیادی استفاده شود که به طور معمول با روش‌هایی مانند پمپ کردن و یا سیستم آسانسوری، بتن را به پی انتقال می‌دهند. سقف ساختمان باید سریع و در یک مرحله بتن‌ریزی شود و در صورتی که در این مرحله تاخیر باشد باعث می‌شود ترک در سقف پدیدار شود. طبیعی است که میزان بتن مورد استفاده در پی ساختمان بسیار بیشتر از سقف ساختمان است. متداول است که ستون‌های ساختمان به روش دستی بتن‌ریزی شوند.
متراکم سازی بتن
در این مرحله بتن باید متراکم شود و میزان فضای اشغال شده توسط مواد سازندۀ بتن به حداقل برسد. برای متراکم‌سازی بتن می‌توان از ویبراتورهای داخلی، ویبراتورهای خارجی و یا ویبراتورهای سطحی استفاده کرد. ویبراتورهای خارجی برای بتن‌های آماده مورد استفاده قرار می‌گیرند. پس از اتمام مرحلۀ متراکم‌سازی، سطح خارجی بتن باید یکدست باشد. دیده شدن ملات اضافی روی سطح خارجی بتن و یا شکل لانه زنبوری، نشان‌دهندۀ این است که متراکم‌سازی به خوبی صورت نگرفته است. البته ممکن است در مراحل قبلی نقص وجود داشته باشد. متراکم‌سازی باعث می‌شود که بتن فشار بیشتری را تحمل کند و دوام بیشتری در مقابل عوامل مختلف داشته باشد.
تجهیزات بتن ریزی
استفاده از تجهیزات پیشرفته برای بتن‌ریزی باعث می‌شود که درصد خطای نیروی انسانی کاهش یابد. همچنین به دلیل استفاده از نیروی کار کمتر، صرفه‌جویی چشمگیری در هزینه‌ها خواهد شد. علاوه بر آن، بتن‌ریزی در ساختمان‌سازی با تجهیزات پیشرفته، سرعت انجام کار را افزایش می‌دهد. برخی از تجهیزات بتن‌ریزی در ساختمان‌سازی به شرح زیر می‌باشند:
بچینگ پلانت بتن
بچینگ پلانت نام دستگاهی است که مواد تشکیل‌دهندۀ بتن را با هم مخلوط کرده و تبدیل به بتن می‌کند. این دستگاه از قسمت‌هایی مانند سیلوهای سیمان، منبع آب، باسکول سیمان، دیگ مخلوط‌کن (میکسر) و … تشکیل شده است. ذخیره‌سازی سیمان در سیلوهای سیمان رخ می‌دهد و آب نیز از مخزن ذخیرۀ آب وارد می‌شود. در داخل دیگ مخلوط‌کن مواد با هم ترکیب می‌شوند.
پمپ بتن
وظیفۀ انتقال بتن از میکسر بر عهدۀ پمپ بتن است. از این پمپ در سازه‌های زیرزمینی، سدها و پل‌ها، سازه‌های دریایی و کلیۀ پروژه‌های عمرانی استفاده می‌شود.
برای اطلاع از قیمت و خرید نبشی می توانید به سایت فولاد رادمهر مراجعه کنید.
مخلوط کن بتن
به این دستگاه، میکسر بتن و ملات‌ساز نیز می‌گویند و در صنایع ساختمانی و راه‌سازی مورد استفاده است. اجزای این دستگاه شامل شاسی و دیگ است. این دستگاه وظیفۀ مخلوط کردن اجزای مختلف و تولید بتن را دارد.
ویبراتور بتن
این دستگاه با خارج کردن حباب هوا، بتن را تا جایی که ممکن است متراکم می‌کند.
سنگفرش بتن
از این ابزار که به آن ماشین سنگفرش نیز می‌گویند برای بتن‌ریزی جاده‌ها و پل‌ها و مکان‌هایی از این نوع استفاده می‌شود. از جمله مزایای این دستگاه این است که بتن‌ریزی با ضخامت یکدست و بسیار سریع انجام می‌شود.
مخزن بتنی
از این مخازن برای ذخیرۀ بتن استفاده می‌شود.
خردکن بتن
به این دستگاه، سنگ شکن نیز می‌گویند. از این ابزار در هنگام تخریب ساختمان‌ها برای بازیافت بتن زباله استفاده می‌شود.
نوار نقاله
نوار نقاله در واقع نوعی تسمه است که بتن را در فواصل محدود حمل می‌کند. این ابزار برای حمل بتن، هم به صورت عمودی و هم به صورت افقی استفاده می‌شود. با کمک این ابزار دیگر نیازی به استفاده از تجهیزات گران‌قیمتی مانند جرثقیل نیست.
ویژگی و کاربرد تیر آهن فولادی در ساختمان سازی!!
روش های بتن ریزی در ساختمان
به طور کلی از روش‌های مختلفی برای بتن‌ریزی در ساختمان‌سازی استفاده می‌شود. انتخاب نوع روش بتن‌ریزی بستگی به عواملی مانند آب و هوا، نوع بتن، نوع سازه، شرایط زمین و غیره دارد.
از جمله روش‌های متداول بتن‌ریزی در ساختمان‌سازی عبارتند از:
بتن‌ریزی با لوله ترمی
این لوله بدون انعطاف است و به انتقال بتن در آب کمک می‌کند.
بتن ریزی با دکل
در این روش از یک دکل نصب شده روی کامیون، برای انتقال بتن به محل مورد نظر استفاده می‌شود.
بتن ریزی با پمپ زمینی
در این روش بتن را پمپاژ می‌کنند. به همین علت سرعت کار در این روش بسیار بالاست و محدودیت مکانی و مسافت برای پمپاژ وجود ندارد.
بتن ریزی با باکت
این سبک از بتن‌ریزی برای مسیرهای صعب‌العبور مانند کوه و رودخانه است، همچنین در پروژه‌هایی که باید از این موانع عبور کنند؛ کاربرد دارد.
بتن ریزی با میکسر
دستگاه‌های میکسر (مخلوط‌کن) بتن روی ماشین‌های حمل نصب شده و همزمان با انتقال، بتن را مخلوط کرده و از سفت شدن آن جلوگیری می‌کنند.
استفاده از درابست‌های دست دوم در کاهش هزینه‌های ساخت‌وساز بسیار تاثیر دارد. مجموعه فولاد رادمهر امکان خرید داربست دست دوم با مناسب‌ترین قیمت را برای شما فراهم کرده است.
بتن ریزی با ماله پروانه ای
این روش برای بتن‌ریزی کف مناسب است. این دستگاه با حرکت بر روی سطح، بتن را پخش و یکدست می‌کند.
بتن ریزی با شوت
این روش ارزان و به صرفه است و با سرعت بالایی انجام می‌شود. شوت نام یک سطح شیبدار است که بتن را به محل مورد نیاز منتقل می‌کند.
بتن ریزی با دست
این روش به صورت دستی انجام می‌شود و مناسب کارهایی با حجم کم است. طبیعی است که در این حالت احتمال خطای انسانی بیشتر باشد.
اصول بتن ریزی
از هر روشی که برای بتن‌ریزی در ساختمان‌سازی استفاده می‌کنید، یادتان باشد که نکات زیر را مدنظر قرار دهید:
1. سطح بتن را خنک نگه دارید. برخی از افراد برای این کار از مقداری یخ خرد شده استفاده می‌کنند.
2. در عملیات بتن‌ریزی فاصله و تعلل نباشد زیرا باعث سفت شدن بتن می‌شود.
3. متراکم‌سازی بتن باید در حد اعتدال باشد. افراط و تفریط در این مرحله باعث خرابی بتن می‌شود.
4. بتن را از فواصل خیلی زیاد روی سطوح مورد نیاز نپاشید.
5. تجربه اثبات کرده که دمای مناسب برای بتن‌ریزی بین 16 تا 32 درجه است.
6. بتن‌ریزی در زیر آفتاب صورت نگیرد. بهتر است دمای هوا بالاتر از 32 درجه نباشد.
7. قبل از شروع بتن‌ریزی، محل مورد نظر و میلگردها بهتر است با آب سرد خنک شوند.
8. در پی ساختمان تا 3 روز پس از بتن‌ریزی، آب‌پاشی بتن را فراموش نکنید. حفظ رطوبت بتن از ترک خوردن آن جلوگیری می‌کند.
برای آشنایی با کاربرد میلگرد و انواع آن در ساختمان سازی با ما همراه باشید!!
بتن ریزی سقف
قبل از شروع بتن‌ریزی سقف باید به نکات زیر توجه داشته باشید:
1. ضخامت کل سقف باید هم تراز باشد تا بار اضافی به سقف افزوده نشود.
2. مشخصات محل با استانداردها و نقشه مطابقت داشته باشد. از جمله مواردی که باید در این مرحله به آن توجه شود عبارتند از:
- نحوۀ بستن آرماتورها بررسی و کنترل شود.
- قطر، فاصله و تعداد میلگردها مناسب باشد و با استانداردهای لازم هم‌خوانی داشته باشد.
- فواصل محور تا محور، ابعاد، فوندانسیون و شناژ، قائم بودن انکربولت‌ها و فواصل آنها، تراز روی بتن، لقمه‌گذاری زیر و کنار آرماتورها و تمیزی سطح بتن کنترل و سنجیده شوند.
پیشنهاد فولاد رادمهر
بتن‌ریزی یکی از مراحل حساس ساختمان‌سازی است که چالش‌های بسیاری دارد. اگر این مرحله درست انجام نشود، ساختمان در مقابل خطرات احتمالی مانند زلزله و سایر خطرات مخرب دوام نخواهد آورد. بتن‌ریزی باید بر روی سقف، پی و ستون ساختمان به بهترین شکل صورت بگیرد.
در این مقاله سعی کردیم شما را با اهمیت بتن‌ریزی در ساختمان‌سازی، مراحل مختلف آن، تجهیزات مورد نیاز و انواع و اصول بتن‌ریزی آشنا کنیم. شما نیز اگر قصد ساخت‌وساز دارید از اهمیت این مرحله غافل نشوید و یادتان باشد که ساخت سازۀ بتنی صحیح به بتن‌ریزی اصولی وابسته است.
سلام روزتون بخیر
امکانش هست راجب نکات و اصول بتن ریزی سقف هم راهنمایی کنید ممنونم
سلام وقتتون بخیر
اصول و نکات بتن ریزی سقف رو میشه به طور کلی در دو مرحله نام برد:
مرحله اول اینکه ضخامت سقف در همه قسمت ها یکی باشد.
مرحله دوم حتما باید تمامی استانداردها را رعایت کنیم.
توضیحات کامل‌تر اصول بتن ریزی سقف در بلاگ بارگذاری شد.