فلنج جوشی را می‌توان بر اساس جنس بدنه و مدل دسته بندی کرد که اگر بخواهیم نام ببریم در بازار بیشتر از دسته‌بندی مربوط به مدل آن استفاده می‌کنندکه داری سطح ساده، سطح برجسته، لبه‌دار و گرد هستند.

فلنج چیست؟

فلنج‌ها با نام اختصاری Welded flange گونه‌ای از اتصالات غالبا آلیاژی هستند که جنس‌های فولادی و چدنی این محصول نیز بسیار پر مصرف است. فلنج‌ها ابزاری هستند که لوله‌ها از طریق آن‌ها به هم متصل می‌شوند و جدا از بست‌ها به صورت جفتی و با حالت دیسکی از طریق پیچ و مهره  به راحتی باز و بسته شده و به لوله داربست جوش داده می‌شوند و اما در این پروسه هنگام خرید لوله داربست باید به سایز توجه ویژه ای داشت. جالب است بدانید فلنج‌ها توانایی تحمل وزن کم و حتی بالا را در اتصالات دارند و با هر درجه دمایی هم سازگاری دارند.

انواع فلنج بر اساس جنس بدنه

• پلی اتیلن
• فولاد ضد زنگ
• چدن
• کربن استیل
• فولاد آلیاژی

نکته قابل توجه در ساخت فلنج جوشی با جنس‌های مختلف روش‌های متفاوت ساخت هست که در هر جنس با دیگری فرق می‌کند و ممکن است از روش‌های ریخته‌گری و ماشین‌کاری هم‌چنین تزریق نیز در ساخت استفاده شده باشد.

در ادامه  این مقاله‌ی رادمهر فولاد می‌خواهیم انواع مدل فلنج را باهم بررسی کنیم و بر همین اساس به استفاده و کاربردشان در صنایع مختلف نیز بپردازیم.

انواع فلنج براساس شکل ظاهری

گلودار: این نوع فلنج یکی از معروف‌ترین فلنج‌های جوشی است که امروز کاربرد فراوانی دارد این فلنج دارای شکلی لوله مانند است که یک طرف مسطح و صاف و طرف دیگر متصل به لوله‌ای دیگر است.

سطح برجسته: فلنج سطح برجسته به گونه‌ای طراحی شده است که بخش مرکزی سطح فلنج نسبت به لبه‌های خارجی آن برجسته‌تر باشد. این برجستگی در سطح فلنج به بهبود آب‌بندی بین دو فلنج کمک می‌کند و در اتصال انواع لوله داربست اثر بیشتری دارد، زیرا فشار بیشتری بر روی گسکت یا واشر اعمال می‌شود. دلیل نام‌گذاری این نوع فلنج این است که بخش مرکزی سطح دارای یک برجستگی است که به ارتفاع مشخصی نسبت به سطح کلی فلنج برآمده است. این ارتفاع می‌تواند بسته به کلاس فشاری فلنج تفاوت ایجاد کند. این نوع از فلنج دلیل طراحی خاص و قابلیت ایجاد آب‌بندی محکم، یکی از رایج‌ترین انواع فلنج‌ها در سیستم‌های لوله‌کشی صنعتی به شمار می‌رود. این فلنج‌ها به ویژه در صنایعی که نیاز به تحمل فشار و دماهای بالا دارند، بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرند.

سطح ساده: این نوع فلنج به گونه‌ای ساخته شده‌است که سطح تماس فلنج کاملاً مسطح باشد و هیچگونه برجستگی یا تورفتگی در سطح آن وجود نداشته باشد. این نوع فلنج‌ها به ویژه برای کاربردهایی که نیاز به توزیع یکنواخت فشار در سطح فلنج دارند و فلنج در حین استفاده به هیچ وجه نباید آسیب ببیند، استفاده می‌شود.

دولبه ای: این نوع از فلنج با استفاده از دو سطح صاف برای اتصالات با قطر کم بیشتر استفاده می‌شود که در معرض فشار و دمای کمتری هستند.

گرد: فلنج جوشی گرد همان‌طور که از اسمش پیداست یک سطح گرد است که برای اتصالات بزرگ با فشار بالا قابل استفاده است و اکثر موارد استفاده آن در صنایع پتروشیمی ، نفت و گاز هم‌چنین پروژه‌های عظیم است.

گردن بلند: برای این نوع از فلنج باید لوله‌ای با لبه‌ی بلند را متصورشد که برای اتصالات با دما و فشار بالا مورد استفاده قرار می‌گیرند.

کور: فلنج جوشی کور با شکلی دیسک مانند برای اتصال لوله‌ها و تجهیزات و هم‌چنین بیشترین استفاده برای سنجش فشار را بر عهده دارد.

لبه‌دار: فلنج‌های جوشی لبه دار دارای یک دیسک گرد با سوراخ مرکزی هستند که قطر آن بزرگ‌تر از قطر لوله است، بنابراین فلنج می‌تواند به راحتی بر روی لوله قرار گیرد. فلنج‌های جوشی لبه دار می‌توانند از مواد مختلفی مانند فولاد کربنی، فولاد ضد زنگ یا استنلس استیل ، آلیاژهای نیکل و فولادهای آلیاژی ساخته شوند.

فلنج جوشی لبه دار که به عنوان  Slip-On Flange   نیز شناخته می‌شود، به راحتی از روی لوله سر می‌خورد و سپس در محل مورد نظر جوش داده می‌شود.

6 اینچ : فلنج جوشی 6اینچ یکی از انواع فلنج‌ها است که برای اتصال لوله‌ها به یکدیگر یا به تجهیزات و مخازن در سیستم‌های لوله‌کشی صنعتی اکثرا مورد استفاده قرار می‌گیرد همان‌طور که بالاتر به آن اشاره کردیم فلنج‌های جوشی ممکن است از مواد مختلفی مانند فولاد کربنی، فولاد ضد زنگ به نام استنلس استیل، آلیاژهای نیکل، فولادهای آلیاژی و دیگر مواد مقاوم به خوردگی ساخته شوند. بسته به مواد ساخت و کلاس فشاری، فلنج‌ها می‌توانند در محدوده‌های دمایی متفاوتی کار کنند. فلنج جوشی 6اینچ یکی از اجزای کلیدی در سیستم‌های لوله‌کشی صنعتی به حساب می‌آید که به دلیل طراحی خاص، مقاومت مکانیکی بالا و توانایی تحمل فشار و دماهای شدید، در بسیاری از صنایع مورد استفاده قرار می‌گیرد. انتخاب صحیح مواد و استانداردها برای این فلنج‌ها می‌تواند به بهبود کارایی و ایمنی سیستم‌های لوله‌کشی کمک زیادی کند.

فلنج جوشی ساکت :  فلنج جوشی ساکت یا به اصطلاح  Socket Weld Flange   یکی از انواع فلنج‌ها است که برای جوشکاری استفاده می‌شود. این نوع فلنج به‌طور خاص برای لوله‌های کوچک با فشار بالا و قطر کم  تا 2 سانتی‌متر استفاده می‌شود. فلنج‌های ساکت دارای یک حفره هستند که لوله در داخل آن قرار می‌گیرد. این حفره به‌گونه‌ای طراحی شده که لوله به‌صورت محکم در داخل آن قرار گیرد و سپس از بیرون جوش داده می‌شود.

فلنج جوشی ساکت با توجه به مزایا و محدودیت‌های خود، در کاربردهای خاصی مورد استفاده قرار می‌گیرد و انتخاب آن بستگی به نیازهای فنی و شرایط کاری دارد.

سخن پایانی

انتخاب فلنج‌ها به عوامل مختلفی بستگی دارد که هر کدام از این عوامل می‌تواند بر نوع، جنس، اندازه، و سایر ویژگی‌های فلنج تأثیر بگذارد. اما اگر بخواهیم به  نوع شرایط  در انتخاب فلنج اشاره کنیم برای اطمینان  به ایمنی، کارآیی و طول عمر سیستم‌های لوله‌کشی باید توجه ویژه‌ای داشت. با در نظر گرفتن شرایطی که برای هر نوع فلنج بالاتر گفته شد، می‌توان فلنج مناسب را برای یک سیستم لوله‌کشی خاص انتخاب کرد تا عملکرد بهینه و ایمنی سیستم بیشتر تضمین شود.